الکتروموتور ها در حالت کلی به دو بخش تکفاز و سه‌فاز تقسیم می‌شوند. الکتروموتورهای تکفاز و سه‌فاز از نظر نوع کارکرد، محیط مورد استفاده، توان ترجیحی و… متفاوت هستند. منبع تغذیه تکفاز هیچ چرخه موج متمایزی ندارد؛ در حالی که موتورهای سه‌فاز چرخه‌های موجی متمایزی دارند.
موتور سه‌فاز به ۳ سیم نیاز دارد. ولتاژ تکفاز ۲۳۰ ولت است درحالی‌که ولتاژ سه‌فاز ۴۱۵ ولت است. در جریان AC، مسیرهای متناوبی مرتباً تغییر می‌کنند. تفاوت اصلی بین موتور سه‌فاز و تکفاز، ثبات کار است.
حال اگر بخواهیم که الکتروموتور سه‌فاز را تعریف کنیم، این موتور از سه‌فاز T،S و R برای تولید نیروی الکتریکی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع موتور که به آن دینام سه‌فاز هم می‌گویند، نوعی موتور القایی و از نوع قفسه سنجابی است که در صنعت‌های بزرگ (حوزه برق صنعتی) استفاده می‌شود.
این موتورها خودکار هستند و از خازن، سیم‌پیچی شروع، سوئیچ سانتریفیوژ یا دستگاه‌های شروع‌کننده دیگر استفاده می‌کنند. موتورهای الکتریکی سه فاز AC، کاربرد گسترده‌ای در صنایع و تجارت دارند و در دو نوع قفسه سنجابی و موتورهای slip ring هستند. موتورهای قفسه سنجابی به دلیل ساختار سخت و طراحی ساده کاربرد گسترده‌ای دارند. موتورهای slip ring نیازمند عناصر مقاومتی قوی برای گشتاور شروع بالا هستند. موتورهای الکتریکی در صنعت و کاربردهای خانگی استفاده می‌شوند؛ چون ساختار سختی دارند که چندان به نگهداری نیاز ندارند. نسبت به تک فاز ارزان‌تر هستند و فقط تغذیه استاتور کافی است.
الکتروموتورهای سه‌فاز را بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
الکتروموتورهای سه‌فاز به دلیل ویژگی و قدرت بالا بیشتر در حوزه صنعتی متوسط و بزرگ استفاده می‌شوند. از مهم‌ترین کاربردهای الکتروموتور سه‌فاز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
همچنین دیگر مراکزی که از سیستم‌های سه‌فاز استفاده می‌کنند شامل مراکز داده‌ای، برج‌های موبایلی، کشتی و هواپیما، سیستم‌های خودکار و هر دستگاه الکترونیکی با بار بیشتر از ۱۰۰۰ وات هستند.
به دلیل مزایای الکتروموتور سه‌فاز، استفاده از این وسیله برای ایجاد جریان الکتریکی به‌منظور راه‌اندازی موتورها در صنایع مختلف افزایش چشمگیری داشته است. مهم‌ترین مزایای الکتروموتور سه‌فاز شامل موارد زیر هستند:
البته به‌هرحال هر دستگاهی معایبی هم به همراه دارد. مصرف برق و قیمت بالای بعضی برندهای نه‌چندان مطرح را میتوان از معایب این نوع به‌حساب آورد.
البته به‌هرحال هر دستگاهی معایبی هم به همراه دارد. مصرف برق و قیمت بالای بعضی برندهای نه‌چندان مطرح را میتوان از معایب این نوع به‌حساب آورد.
مشخصات فنی الکتروموتور سه‌فاز شامل اطلاعاتی است که روی پلاک دستگاه حک شده است. مهم‌ترین مشخصات حک شده روی هر پلاک الکتروموتور سه‌فاز شامل موارد زیر است:
V: مقدار مجاز ولتاژ اعمالی به دستگاه
A: حداکثر جریان کار موتور (توصیه می‌کنیم که جریان کار موتور کمتر از مقدار حداکثر باشد.)
HZ: نشان‌دادن فرکانس دستگاه (در ایران مقدار فرکانس 50 هرتز است.)
P.M: تعداد دور موتور در هر دقیقه
KW: توان موتور
IP: درجه حفاظت موتور
NO: شماره ساخت
مشخصات فنی هر مدل از یک برند با هم متفاوت هستند. بسته به نوع کاربرد، باید از مدلی استفاده کرد که مشخصات فنی آن به نیاز صنعت آن نزدیک باشد.
قیمت الکتروموتور سه‌فاز به عواملی مختلفی بستگی دارد. برای همین است که یک نوع موتور در دو برند ممکن است که تفاوت قیمت زیادی داشته باشند. مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت خرید الکتروموتور سه‌فاز شامل موارد زیر است:
برند: هرچه برند شناخته‌شده‌تر باشد، قیمت بالاتری دارد. بعضی برندهای مطرح شامل ABB، JEMCO، SPG، VEM الکتروژن و موتوژن است.
توان و دور موتور: توان بالا به منزلۀ قدرت بیشتر است که مسلماً باعث افزایش قیمت مدل خواهد شد.
راندمان و استاندارد: داشتن راندمان بالا در موتور و همچنین استفاده از استانداردهای خاص طراحی مانند IP از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت هستند.
پوسته: پوسته چدنی نسبت به آلومینیومی قیمت بیشتری دارد.
الکتروموتور سه فاز به دلیل قدرت، توان بالا و ویژگی‌های بهتر در انواع صنایع استفاده می‌شود. به هر حال این یک دستگاه صنعتی تخصصی است و باید متناسب با نیاز خریداری شود. برای دریافت مشاوره تخصصی در خرید بهترین الکتروموتور سه فاز می‌توانید با کارشناسان نیلویی تماس بگیرید تا بر اساس نیازتان، مناسب‌ترین مدل را پیشنهاد کنند.
سوالات متداول
الکتروموتور سه فاز چیست؟
موتور سه فاز که به الکتروموتور و دینام سه فاز نیز شهرت دارد دارای انواع مختلفی است. این موتور با برق سه فاز راه اندازی شده و از ۰.۰۹ کیلووات تا چند ۱۰۰ کیلووات می‌تواند قدرت داشته باشد.
آیا می توان الکتروموتور سه فاز را با برق تکفاز راه اندازی کرد؟
در توان‌های پایین و با ملاحظاتی میتوان الکتروموتور سه فاز را به تک فاز تبدیل کرد. البته اینورترهایی هستند که میتوان به صورت تک فاز به سه فاز راه‌اندازی کرد و با تبدیل برق تک فاز به سه فاز الکتروموتور سه فاز را راه‌اندازی کرد.
موتور سه فاز بهتر است یا تک فاز؟
تعیین این موضوع مستقیما به نوع کاربرد شما ربط دارد. البته دسترسی به منبع تغذیه نیز میتوان در پاسخ به این سؤال تعیین‌کننده باشد. بنابراین موتورهای سه فاز یا تک فاز بر اساس شرایط شما به عنوان مشتری و محدودیت‌های کاری مقایسه می‌شوند.
چگونه می توان سرعت الکتروموتور سه فاز را کاهش داد؟
قطعه الکتریکی اینورتر برای همین منظور طراحی شده است و میتوان از آن برای کنترل سرعت موتور استفاده کرد.
در بازرگانی نیلویی چه برند هایی از الکتروموتور سه فاز بفروش می‌رسد؟
در حال حاضر در دسته محصولات الکتروموتور سه‌فاز، بازرگانی نیلویی نمایندگی الکتروموتور گوانگلو و الکتروموتور ایده‌آل در ایران است.
