تاریخچه پمپهای صنعتی به قبل از اختراع موتور احتراق داخلی بر میگردد. پمپ هایی با طراحیهای مختلف، برای دامنه وسیعی از اهداف مختلف در طول تاریخ استفاده شدهاند. اما اولین استفاده از پمپ مدرن به گردش آب در موتورهای بخار بر میگردد. از آنجا که این موتورهای احتراق برای نیاز به تزریق مداوم آب جدید طراحی شدند، برای به حداقل رساندن میزان اتلاف آب مهندسی نشده بودند. آببندی ضعیف این پمپ های اولیه به روش آببندی شفتهای پمپ بر میگردد. آن ها معمولا از سیل طنابی روغن کاری شده استفاده میکردند که همین آببندی ضعیف را موجب میشد. اما در حدود زمان جنگ جهانی دوم مشکل نشتی پمپهای آب حل شد.
در آن زمان پمپهای سیل کربنی توسعه یافتند که دیگر نشتی قابل توجهی نداشتند. پمپ های صنعتی در گسترهای وسیع از کاربردها در صنایع مختلف در سراسر جهان استفاده میشوند.
یک پمپ صنعتی عموما برای انتقال انواع مختلفی از محصولات، شامل آب، مواد شیمیایی، نفت، فاضلاب، روغن، لجن، دوغاب و یا مواد غذایی به کار میرود.
پمپ توسط یک موتور الکتریکی تغذیه میشود که یک پروانه را هدایت میکند. پروانه آب را از طریق یک دهانه باریک که جلوی پروانه نصب شده است، حرکت میدهد. عملکرد پمپ به صورت کاهش سرعت آب و افزایش فشار میباشد. هنگامی که مایع در محفظه دچار کاهش سرعت شود، مقداری از انرژی جنبشی تبدیل به نیروی فشاری خواهد شد. در واقع پمپ فشار ایجاد نمیکند، فقط جریان ایجاد میکند.
در طول فرآیند پمپاژ دمای مایع افزایش نمییابد. چرا که پمپ مایع را فشرده نمیکند بلکه مقداری انرژی به مایع انتقال میدهد.
پمپ ها می توانند بر اساس روش جابه جایی به پمپ های جابه جایی مثبت، پمپ های ضربه ای، پمپ های سرعت، پمپ های گرانشی، پمپ های بخار و پمپ های بدون شیر تقسیم شوند.
حرکت مایع را از طریق به دام انداختن مقدار ثابتی مایع و هدایت همان حجم به دام افتاده به لوله تخلیه انجام دهند. بعضی از پمپ های جابه جایی مثبت یک حفره در حال گسترش در سمت مکش و یک حفره در حال بسته شدن در طرف تخلیه دارند. مایع با باز شدن حفره در سمت مکش به داخل پمپ جاری میشود و با بسته شدن حفره دیگر از درگاه تخلیه خارج میشود. حجم مایع در هر دوره اجرا ثابت میماند.
پمپ های جاگذاری مثبت از دندانههای چرخان یا دندهها برای انتقال مایعات بجای حرکت عقب به جلوی پمپهای تناوبی استفاده میکنند. عامل چرخان، درپوش مایعی در بدنهی پمپ به وجود میآورد و در درپوش پمپ، ساکشنی ایجاد میکند. مایع وارد شده به پمپ با دندانهای چرخان یا دندهها محصور شده و به سمت تخلیه منتقل میشود. سادهترین مثال پمپ جاگذاری مثبت، پمپ دندهای است.
لوب پمپ (اکسترودر) نیز جز پمپهای جاگذاری مثبت هستند که در صنایع غذایی و شیمیایی، بهداشتی، دارویی و بیوتکنولوژی استفاده میشوند.
بیشتر بخوانید: پمپ صنعتی چیست؟ آشنایی با انواع پمپ صنعتی
پمپهای سانترفیوژ برای جریان های بالا مناسباند و می توانند با مایعاتی با ویسکوزینهی پائین کار کنند. در برخی کارخانه های شیمیایی، 90% پمپ های بکار رفته، پمپهای سانترفیوژ هستند. با این وجود، کاربریهایی وجود دارند که پمپ های جاگذاری مثبت ترجیح داده میشوند. برای مثال، آنها میتوانند مایعاتی با ویسکوزیته بالا را در فشارهای ابلا و جریانات پائین با کارایی بیشتری را پمپاژ کنند.
قسمتهایی از پمپها در کار پمپ ممکن است نقص ایجاد کند. این نقصها میتواند در قسمت واشر، برینگ و سیل برینگ وجود داشته باشد. واشر قطعهای میباشد که بین پمپ آب و موتور قرار میگیرد. متریالهای مختلفی برای واشرها استفاده میشوند که درجههای مختلف پوسیدگی دارند. بعضی از انواع واشرها می توانند توسط خنک کنندههای کثیف و یا مواد افزودنی خاصی آسیب ببینند. در هر صورت پمپی که به دلیل واشر بد نشتی میکند می تواند با تعویض واشر و تمیز کردن سطوح چفت شده تعمیر شود. با خرابی برینگ و برینگ سیل نیز پمپ نشت میکند.
بیشتر بخوانید: اجزای پمپهای صنعتی
پمپ ها بر اساس مکانیزم عملکردی به دو دسته دینامیکی (شامل پمپ های سانتریفیوژ یا گریز از مرکز) و جابجایی مثبت که خود شامل پمپ های دورانی (مانند پمپ های دنده ای، پمپ گوشواره ای و غیره) و پمپ های رفت و برگشتی هستند، تقسیم بندی می شوند.
دو پارامتر کلیدی در انتخاب پمپ ها، هد و دبی است. با محاسبه این دو مولفه و مراجعه به محنی مشخصه یا جداول پمپ باید پمپی را که با این مشخصات در محدوده بهترین نقطه عملکرد قرار دارد، انتخاب کرد.
انواع پمپ های صنعتی پر کاربردی همچون پمپ لوب، پمپ وکیوم و پمپ ماه و ستاره در بازرگانی نیلویی بفروش می رسد.