معرفی پمپ صنعتی
پمپ صنعتی وسیله‌ای است که انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی مانند موتور گرفته و به سیال مایعی که در حال عبور از آن است منتقل می‌کند. در نتیجه انرژی سیال پس از خارج‌شدن از پمپ افزایش می‌یابد. از پمپ‌ها برای انتقال و یا جابه‌جایی سیال از یک نقطه‌به‌نقطه دیگر در یک سیستم لوله‌کشی و یا هیدرولیک استفاده می‌شود. پمپ‌ها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام کاربرد خاصی دارند. پمپهای صنعتی از منابع انرژی مختلفی شامل پمپ با کارکرد دستی، برقی، نیروی باد و موتورهای درون‌سوز استفاده میکنند.
انواع پمپ صنعتی بر اساس کارکرد
یکی از روش‌های رایجی که برای دسته‌بندی پمپ‌ها وجود دارد، روش انتقال انرژی به سیال است که به دو روش دینامیکی و جابه‌جایی صورت می‌گیرد:
پمپ جابه‌جایی مثبت
در پمپهای جابه‌جایی مثبت، حرکت مایع را از طریق به دام انداختن مقدار ثابتی مایع و هدایت همان حجم به‌دام‌افتاده به لوله تخلیه انجام می‌دهند. بعضی از پمپهای جابه‌جایی مثبت یک حفره در حال گسترش در سمت مکش و یک حفره در حال بسته‌شدن در طرف تخلیه دارند. مایع با باز شدن حفره در سمت مکش به داخل پمپ جاری می‌شود و با بسته‌شدن حفره دیگر از درگاه تخلیه خارج می‌شود. حجم مایع در هر دوره اجرا ثابت می‌ماند.
پمپهای جابه‌جایی مثبت خود به دو نوع دورانی (Rotary) و رفت و برگشتی (Reciprocating) تقسیم می‌شوند:
- پمپ دورانی یا Rotary : در پمپهای دورانی، جابه‌جایی به‌وسیله حرکت دورانی چرخ‌دنده و پره‌ها انجام می‌شود. این پمپ‌ها دارای تنوع زیادی هستند که در زیر به آنها اشاره کرده‌ایم:
- پمپ دنده‌ای: این پمپ‌ها یکی از رایج‌ترین پمپ‌ها برای افزایش توان هیدرولیکی سیال است. پمپهای دنده‌ای با استفاده از چرخ‌دنده، مایعات را جابه‌جا کرده و در دو نوع چرخ‌دنده داخلی و خارجی تولید می‌شوند. پمپهای جابه‌جایی مثبت دنده‌ای متناسب با نحوه قرارگرفتن دو چرخ‌دنده داخل ساختمان خود به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. به پمپهای داخلی، پمپ ماه و ستاره نیز می‌گویند. این نوع پمپ‌ها برای ظرفیت‌های بالا همراه با جریان آرام استفاده می‌شوند و دارای دوچرخ دنده هستند که کنار یا روی‌هم قرار می‌گیرند. در پمپاژ روغن‌های داغ و روانکارهای صنعتی، پمپاژ سوخت‌ها، پمپاژ مواد رقیق و حلال‌ها مثل الکل، پمپاژ مواد غذایی مانند شکلات و… کاربرد دارند. در پمپ دنده ای خارجی زمانیکه یکی از چرخ دنده ها به وسیله ی سیستم محرک بچرخد، چرخ دنده دیگر نیز می چرخد. فضای بین دندانه ها، پوسته و صفحات جانبی، جریانی از روغن را به وجود می آورند. در ناحیه ای که دندانه ها از درگیری خارج می شوند و حجم محفظه افزایش می یابد، یک فشار منفی در خط مکش ایجاد شده و در حال افزایش است.
- پمپ لوب (پمپ گوشواره ای): پمپ های لوب جز انواع پمپ جابه جایی مثبت هستند. این پمپ ها از لحاظ عملکرد شبیه پمپ دنده ای خارجی کار میکنند. این لوب ها به صورت چرخش غیرتماسی گردش میکنند و هیپ گونه تماسی با همدیگر ندارند. پمپ لوب در صنایع مختلفی مانند کاغذسازی، غذایی، بیوتکنولوژی، دارویی، شیمیایی کاربرد دارد. از ویژگی‌های پمپ لوب می‌توان به کیفیت بالای بهداشتی، قابلیت اطمینان، مقاوم در برابر خوردگی در محیط‌های بخار اشاره کرد.
- پمپ پیش‌رونده خلأ یا مونو پمپ: این پمپ‌ها به‌وسیلهٔ حفره‌های گسسته‌ای که روی یک روتور مارپیچ قرار دارد، سیال را به‌صورت پیشبرد انتقال می‌دهد. از پمپهای پیش‌رونده خلأ برای اندازه‌گیری مایعات و پمپاژ سیال ویسکوز استفاده میکنند.
- پمپ رفت و برگشتی یا Reciprocating : در چنین پمپ‌هایی انتقال انرژی به‌صورت دوره‌ای اتفاق می‌افتد و نیروی محرکه در این پمپ‌ها معمولاً الکتروموتور است. در پمپهای رفت و برگشتی پیستون داخل سیلندر بالا و پایین حرکت می‌کند و عملکرد این وسیله به این صورت است که در صورت حرکت پیستون به یک سمت، درون سیلندر مکش ایجاد می‌شود و سیال از دریچه به داخل حرکت می‌کند. با بازگشت پیستون، این سیال مکیده شده از دریچه دیگری به بیرون رانده می‌شود. از این پمپ‌ها در سیالات ویسکوز و روغنی استفاده می‌شود. انواع پمپهای رفت و برگشتی به‌صورت زیر است:
- پمپ پیستونی شناور: این پمپ‌ها دارای مکانیزم دورانی هستند. عملکردشان شبیه پمپهای رفت و برگشتی است، با این تفاوت که به‌جای یک سیلندر و پیستون، تعداد زیادی سیلندر و پیستون دارند. پمپ پیستونی شناور در مواردی که فشار خروجی (از 100 تا 1000) بالاست، استفاده می‌شود. در این پمپ‌ها با چرخش مکانیزم دورانی، پیستون‌ها داخل سیلندر رفت‌وبرگشت کرده و روغن را به داخل محفظه سیلندر کشیده و سپس آن را به داخل سیستم پمپ می‌فرستند.
- پمپ دیافراگمی: در پمپ دیافراگمی قطع و وصل‌شدن جریان، به‌واسطه حرکت این دیافراگم است. این نوع پمپ برای جابه‌جایی سیالات با ویسکوزیته‌های مختلف مانند سیالات خیلی غلیظ تا سیالات خیلی رقیق استفاده می‌شود. در پمپهای دیافراگمی، پروانه‌ای وجود ندارد و عمل جابه‌جایی سیال به‌وسیلهٔ یک صفحه انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود.
- پمپ کارتریجی یا پره‌ای: پمپهای پره‌ای نوعی از پمپهای جابه‌جایی مثبت و روتاری هستند که از نظر اصول کارکرد با پمپ دنده‌ای شباهت زیادی دارند. در پمپ پره‌ای، پره‌های نصب شده روی روتوری است که درون حفره جای دارد. در پمپ هیدرولیک فشار بالا و سیستم‌های قدرتی و سوپر شارژ از این پمپ‌ها استفاده می‌شود. پمپهای وکیوم نیز جزو این نوع پمپ‌ها هستند.
پمپ دینامیکی یا جابه‌جایی غیر مثبت
در پمپهای دینامیکی یک پره محرک با حرکت دورانی، انرژی جنبشی را به فشار یا سرعت تبدیل می‌کند. در ادامه به معرفی انواع این نوع پمپ‌ها می‌پردازیم.
- پمپ سانتریفیوژ: پرمصرف‌ترین و پرکاربردترین پمپهای صنعتی، پمپ سانتریفیوژی است. چون که در پمپهای سانتریفیوژی مقدار مشخصی از دبی سیال را در یک فشار ثابت و در هر موقعیتی تأمین میکنند، پمپهای ایده‌آل محسوب می‌شوند. این پمپ‌ها بر اساس نیروی گریزازمرکز کار میکنند. مکانیزم کار در این نوع پمپ‌ها به این صورت است، زمانی که پرهٔ پمپ درون آن دوران می‌کند، سیال را از مرکز به بیرون هدایت کرده و وقتی سیال از مرکز به بیرون می‌رود، سیال جایگزین تحت‌فشار اتمسفر یا فشار مصنوعی به سمت مرکز کشیده می‌شود. سیالی که به بیرون می‌رود، از طریق مسیر خروجی تخلیه می‌شود. این سیال فشاری خواهد داشت که مقدار آن را می‌توان به‌وسیله گام پروانه و نیز سرعت دورانی آن محاسبه کرد.
- پمپ شناور در آب: از این نوع پمپ‌ها بیشتر در فاضلاب و در حوزه‌های صنعتی، تجاری و پمپاژ آب باران استفاده می‌شود.
کاربردهای پمپ صنعتی
پمپ‌ها شکل و سایزهای متنوعی از سایز کوچک تا سایز بزرگ، از فشار کم تا زیاد، از حجم کم تا زیاد و با قابلیت انتقال گاز یا مایع دارند. امروزه از پمپ‌ها در کاربردهای متنوعی مانند سیستم‌های آبیاری و آبرسانی، منابع آب یا بنزین، سیستم فاضلاب، سیستم کنترل سیل، سیستم تهویه‌مطبوع و… استفاده می‌شود.
مشخصات فنی پمپ صنعتی
- بدنهٔ پمپ صنعتی: بدنه این پمپ‌ها از اجزای درونی در برابر عناصر خارجی محافظت می‌کند. محفظهٔ پمپ صنعتی باید از موادی ساخته شود که باتوجه‌به کاربردش در مقابل شرایط محیطی مقاوم باشد.
- حلزونی: محفظهٔ داخلی این پمپ‌ها دارای پروانه است. مایع پمپ شده را جمع‌آوری کرده و گاهی تخلیه می‌کند. موادی که در ساخت حلزونی مورداستفاده قرار می‌گیرد باید با محیط موردنظر سازگار باشد.
- پروانهٔ پمپ صنعتی: این پروانه یک دیسک چرخان با مجموعه‌ای از پره‌هایی که به یک شفت متصل است. هنگامی که پروانه می‌چرخد، انرژی به سیال انتقال‌یافته و باعث القای جریان می‌شود.
- موتورپمپ صنعتی: منبع نیروی پمپ صنعتی که باعث حرکت شافت می‌شود، موتور است. رایج‌ترین منابع نیرو برای پمپهای صنعتی، موتورهای AC و DC هستند؛ اما منابع دیگری مانند نیروی هیدرولیک، موتورهای احتراق داخلی و نیروی بخار جزء گزینه‌های ممکن هستند.
- شفت پمپ صنعتی: شافت پروانه را به موتور وصل کرده و نیروی پمپ صنعتی را آماده می‌کند.
- بلبرینگ پمپ صنعتی: بلبرینگ، پشتیبانی مکانیکی است که چرخش مداوم پروانه را ممکن می‌سازد و به‌صورت مداوم روغن‌کاری می‌شود.
- سیل پمپ صنعتی: این قسمت از آلوده‌شدن بلبرینگ به‌وسیله محیط پمپ جلوگیری می‌کند.
- هاب پمپ صنعتی: دستگاهی که به بلبرینگ وصل شده و نقطه اتصال موتور است.
نحوه خرید و انتخاب پمپ صنعتی
دبی پمپ: دبی پمپ نشان‌دهنده این است که دستگاه در یک بازهٔ زمانی به چه میزان قادر است آب، مواد سیال و ذرات جامد را پمپاژ کند. میزان انتقال مواد در پمپ بستگی به ارتفاع پمپ دارد؛ زیرا هر چه ارتفاع بیشتری داشته باشد از فشار وارد شده بر پمپاژ کاسته می‌شود.
هد پمپ صنعتی: این بخش نشان‌دهندهٔ قدرت انتقال مواد به سطح بالا و پایین است. برای محاسبه هد، ارتفاعی که قرار است پمپاژ در آن انجام شود باید مدنظر قرار گیرد.
نوع سیال: یکی دیگر از نکاتی که در هنگام خرید باید توجه کنید، میزان غلظت و دمای سیال است. همچنین نوع پمپ باید باتوجه‌به نوع جنس سیال انتخاب شود.
کیفیت پمپ صنعتی: کیفیت پمپ صنعتی به متریال آن و نشان استاندارد بستگی دارد. قبل از خرید حتماً از رضایت مشتریانی که از این محصول استفاده کرده‌اند، مطلع شوید.
تک‌فاز یا سه‌فاز بودن: از دیگر نکاتی که برای راهنمای خرید پمپ باید موردتوجه قرار گیرد، تک‌فاز یا سه‌فاز بودن پمپ است. پمپهای تک‌فاز نسبت به پمپ سه‌فاز برق کمتری مصرف میکنند و از مقاومت بیشتری برخوردارند.
قیمت پمپ صنعتی
قبل از خرید پمپ صنعتی باید مشخص کنید که به چه نوع پمپ، با چه ظرفیت و توانایی نیاز دارید تا بتوانید درباره برندها و قیمت‌های آنها بررسی کنید. مجموعه بازرگانی نیلویی تأمین‌کنندهٔ انواع پمپهای صنعتی است. ما انواع مختلف پمپ صنعتی از بهترین برندها را عرضه می‌کنیم. همچنین کارشناسان ما راهنمایی‌های لازم را برای انتخاب پمپ متناسب با نیازتان را می‌دهند. برای دریافت مشاوره خرید پمپ صنعتی، از طریق راه‌های ارتباطی موجود در سایت با کارشناسان نیلویی تماس بگیرید.
سوالات متداول
پمپ ها از لحاظ مکانیزم عملکرد به چند دسته تقسیم می شوند؟
پمپ ها بر اساس مکانیزم عملکردی به دو دسته دینامیکی (شامل پمپ های سانتریفیوژ یا گریز از مرکز) و جابجایی مثبت که خود شامل پمپ های دورانی (مانند پمپ های دنده ای، پمپ گوشواره ای و غیره) و پمپ های رفت و برگشتی هستند، تقسیم بندی می شوند.
نحوه انتخاب پمپ چگونه است؟
دو پارامتر کلیدی در انتخاب پمپ ها، هد و دبی است. با محاسبه این دو مولفه و مراجعه به محنی مشخصه یا جداول پمپ باید پمپی را که با این مشخصات در محدوده بهترین نقطه عملکرد قرار دارد، انتخاب کرد.
مقالات مرتبط و مفید:
