الکتروموتورهای ترمزدار زمانی به کار می روند که کارکرد ما نیازمند توقف در محدوده های زمانی است. زمانی که ترمز، یک موتور را در چهارچوب زمانی مدنظر متوقف کند از کار می ایستد. این کارکرد ها می توانند وظیفه ی جابجایی بارهای سنگین، کارکردهای بالابری مانند آسانسور، جرثقیل (بالابر، پل متحرک)، اره و خرد کن، کانوایر و… داشته باشند.
موتورهای ترمزدار ابزار کند کردن و متوقف کردن ابزار در حال کار را به طور مؤثر و ایمن در یک بازه زمانی خیلی کوتاه فراهم می‌کنند. این واحدهای ترمز AC) یا (DC نوع سینگل دیسک هستند که روی طرف غیر درایوی موتور سوار شده‌اند. آنها واحدهای اعمال شده به‌صورت فنری و از نظر الکتریکی آزاد هستند که ویژگی‌‌هایی عملکرد ناموفق ولی ایمن را فراهم می‌کنند که در مواقعی مانند اختلال و یا خرابی منبع نیرو، ترمز بار را گیر انداخته و حفظ میکند. با ترمزهای DC، سیم‌پیچ ترمز به‌وسیله یک یکسوکننده در جعبه ترمینال موتور برای چارچوب اندازه‌های 63 تا 180، تغذیه می‌شود و به‌صورت خودکار با منبع موتور AC سوئیچ شده است. روی اندازه‌های چارچوب 200 و بالاتر ترمز در یک جعبه ترمینال جدا محدود شده است. ترمزهای AC به طور مستقیم به ترمینال‌های موتور وصل هستند. درصورتی‌که معکوس‌کننده کار کند و یا مواردی که عملکرد خیلی سریع ترمز موردنیاز باشد، هر دو ترمزهای AC و DC می‌توانند، به طور جداگانه از منبع‌های خودشان تغذیه شوند. طبق استاندارد، ولتاژ ترمز با ولتاژ موتور هماهنگ است. (یعنی موتور و ترمز هر دو در 230 یا 460 ولت قابل‌استفاده‌اند.)
می‌توان ترمز را به موتور وصل کرد تا موتور و ترمز باهم کار کنند یا ترمز می‌تواند برای عملکرد مستقیم موتور به منبع جداگانه‌ای متصل شود. (کاربرد اینورتر نیاز به موتور چرخ آزاد دارد)
ترمز مکانیکی: این نوع از الکتروموتور به‌صورت الکترومکانیکی عمل میکند. ساختار الکتروموتور ترمزدار به‌گونه‌ای طراحی شده است که از دو دیسک که یکی ثابت و دیگری متصل به شفت اصلی الکتروموتور است استفاده شده است. دیسک‌هایی که در این نوع ترمز استفاده شده به‌وسیله لنت و ترمز محکم به‌هم‌چسبیده‌اند که در لحظه وصل جريان به موتور توسط يک آهن‌ربای سیم‌پیچی که به طور موازی با مدار استاتور قرار دارد اين اتصال گسسته و باعث آزادشدن شفت روتور می‌شود. این نوع ترمزها در آسانسورها، بالابرهای نفربر و کلیه دستگاه‌هایی که به توقف در زیربار نیاز دارند استفاده می‌شود.
ترمز به‌وسیله اینورتر یا درايو موتور: مطمئن‌ترین و استانداردترین نوع ترمز در بین ترمزهای لحظه‌ای در الکتروموتورها ترمز به‌وسیله اینورتر است. بعضی اوقات دستگاه‌هایی در سیستم‌های صنعتی استفاده می‌شوند که باعث راه‌اندازی پله‌ای موتور می‌شود. اين دستگاه‌ها به میکروپروسسورهایی در سيستم خود مجهز هستند که برنامه‌پذیر بوده و توسط کاربر پارامترها، تنظيم و اعمال می‌شود.
ترمز جریان مستقیم DC: این نوع ترمزها برای توقف سریع هستند که مدار اتصال ترمز تا چندین لحظه در الکتروموتور باقی خواهد ماند. استفاده از ترمز جریان مستقیم در گیربکس‌های شافت که بخواهد در زیر بار توقف کند توصیه نمی‌شود، چون که بعد قطع مدار ترمز، الکتروموتور در اثر فشار وارد شده بر آن شروع به حرکت خواهد کرد .
ترمز جریان معکوس: در این نوع ترمزها، تغيير جهت گردش در موتورهای سه‌فاز با تعويض جای دوفاز و در موتورهای تک‌فاز با تعويض يکی از دو سر سيم‌پيچ اصلی يا راه‌انداز ممکن می‌شود. زمانی که موتور قطع شود، همان لحظه کنتاکتور با مدار مختلف‌الجهت وارد مدار می‌شود و نیرویی مخالف جهت به روتور اعمال میکند که این کار باعث توقف روتور می‌شود. اگر مدت‌زمان اعمال اين نيرو بيشتر از لحظه توقف باشد، الکتروموتور در جهت عکس شروع به چرخش میکند.
یک دیسک اصطکاک که به شفت موتور کلید شده، بین دو صفحه (یکی ثابت و دیگری به‌صورت محوری زیر فشار فنر حرکت میکند) قرار گرفته است. یک آهنربا هنگامی که منبع موتور روی کمپرس فنر سوئیچ شده و فشار را روی صفحه‌ها آزاد میکند، انرژی می‌گیرد. این فرایند موجب می‌شود تا شفت موتور بچرخد. وقتی که ترمز خاموش می‌شود، فنرها دوباره به صفحه‌های فلزی در حال کار روی دیسک اصطکاک، فشار اعمال می‌کنند؛ بنابراین مشخصات فنی الکتروموتور ترمزدار به‌صورت زیر است:
مُدهای ترمزگیری: مدهای ترمزگیری باتوجه‌به کاربرد و تجهیزات مجزا هستند. تمام جزئیات مد ترمزگیری باید جهت نیاز و اطمینان از تأمین نیازهای موردنظر بررسی شود.
گشتاور: گشتاور ترمز (مربوط به بار که گرفته می‌شود) زمان توقف بار و نیروی نگه‌داشتن ترمز را تعیین میکند. برای اکثر کاربردها یک گشتاور برابر با ۱۵۰٪ گشتاور بار کامل، رضایت‌بخش است. برای بعضی کاربردها ممکن است یک گشتاور ترمزگیری بالاتر یا پایین‌تر موردنیاز باشد.
یک ترمز DC به‌وسیله یک منبع یکسوکننده AC برای انرژی گیری یک‌تکه سیم‌پیچ ترمز، اجرا شده است. این عمل یا از طریق یکسوکننده متصل به یک جعبه ترمینال (موتور یا جعبه ترمز جدا) یا از یک منبع DC مستقل از دنده کنترل موتور است. سیستم مغناطیسی به‌شدت قوی بوده و بعید است که حتی اگر ماده خارجی وارد گاف هوایی آهنربا شود، دچار آسیب شود.
ترمز AC : یک منبع اصلی تک فاز یا سه فاز یا به طور مستقیم متصل به ترمینال های موتور تغذیه شده و یا مستقیم از دنده کنترل موتور برای انرژی دادن به یک سری از سیم پیچ های ترمز تغذیه می شود. مزیت اصلی این است که یک سوکننده ای در جریان وجود ندارد که زمان واکنش ترمز را افزایش دهد.
زمان‌های عکس‌العمل ترمز: زمان‌های عکس‌العمل ترمز DC استاندارد برای عمده کاربردها مناسب هستند. مواقعی که نیازمند زمان‌های عکس‌العمل سریع هستند، هم سوئیچ شدن ترمز در جریان DC می‌تواند زمان پاسخ‌دهی را کاهش دهد و یا یک عکس‌العمل سریع می‌تواند روی یک جعبه ترمینال نصب سوئیچ شود.
یکسوکننده استاندارد: یکسوکننده وقتی با ترمز DC استفاده می‌شود، شکل موج جریان ورودی AC را به DC تغییر می‌دهد. یکسوکننده نیم موج (که در بیشتر موارد استفاده می‌شود) فقط نصف شکل موج را با ولتاژ خروجی DC برابر با ۴۵٪ ولتاژ AC تغییر می‌دهد. جایی که یکسوکننده تمام موج حضور دارد، تمام شکل موج ورودی را به DC تغییر می‌دهد. ولتاژ DC تولید شده ۸۹٪ ولتاژ AC است.
یک سو کننده 2/1 موج می‌تواند برای سوئیچ DC به‌وسیله برداشتن تماس DC جهت کاهش زمان t1 ترمز استفاده شود. وقتی که سوئیچ DC به کار گرفته شده، کنتاکتورهای استفاده شده برای سوئیچ DC باید طبق طبقه‌بندی DC3 اندازه‌گیری شود. در غیر این صورت کاربرها یک کاهش در کارکرد کنتاکتورهای DC تجربه خواهند کرد.
موتورهای سری BA با هر دو موتور DC و AC در دسترس هستند. درحالی‌که سری‌های BM فقط با ترمزهای DC ارائه می‌شوند. موتورهای ترمزدار مجهز به ترمز DC و منبع تغذیهٔ بالاتر از ۲۴ ولت با یکسوکنندهٔ مناسبی تغذیه می‌شوند که درون باکس ترمینال قرار گرفته است.
واحدهای اعمال شده در الکتروموتورهای ترمزدار به‌صورت فنری و از نظر الکتریکی آزاد هستند که ویژگی‌های عملکرد ناموفق ولی ایمن را فراهم می‌کنند. در زمان اختلال یا خرابی منبع نیرو، ترمز بار را گیر انداخته و حفظ میکند. شما می‌توانید برای خرید الکتروموتور ترمزدار به بازرگانی نیلویی مراجعه کنید.
قیمت الکتروموتورهای ترمزداری که به دلیل کیت الکتریکی بر روی آنها نصب شده بالاتر از قیمت الکتروموتورهای معمولی بدون سیستم ترمز است. اما ازآنجایی‌که آسیب کمتری به دلیل دارابودن سیستم ترمز به دیگر اجزای سیستم می‌رساند این اختلاف توجیه اقتصادی دارد.
هزینه این نوع الکتروموتورها با توجه به نوع الکتروموتورها و کیفیتشان با یکدیگر تفاوت دارد. همچنین قیمت الکتروموتور ترمزدار نسبت به نوع اروپایی آن پایین‌تر است و دلیل محبوبیت و فروش بالای این محصول در برخی صنایع نیز همین موضوع است.
سوالات متداول
ترمز مغناطیسی الکتروموتور چگونه کار میکند ؟
به طور کلی ترمز مغناطیسی از بوبین ( مگنت ) ، لنت متحرک ، لنت ثابت ، و فنر های جدا کننده تشکیل شده است در هنگام راه اندازی موتور و اتصال جریان جریان مغناطیسی مگنت ترمز موتور قطع و فنر ها دو لنت ثابت و متحرک را از هم جدا مینمایند.
ترمز مقاومتی یا داینامیک چیست و آیا روش دیگری برای سرعت بخشیدن به توقف موتور وجود دارد ؟
بله با فعال کردن ماژول ترمز مقاوتی در درایو یا اینورتر ، موتور بلافاصله پس قطع جریان به شکل یک ژنراتور عمل کرده و انرژی مکانیکی را به الکتریکی و نهایتا گرما تبدیل مینماید که توسط یک مقاوت الکتریکی دفع و خنثی میگردد.
