الکتروموتور چیست؟ انواع آن + تک فاز و سه فاز + نحوه خرید

الکتروموتورها انواع زیادی دارند که هرکدام از آن‌ها در صنایع مختلف کاربرد دارند. به عبارتی الکتروموتور دستگاهی است که انرژی الکتریکی دریافت کرده و آن را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. در این مقاله قصد داریم درباره الکتروموتور چیست و انواع آن صحبت کنیم. تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟

همان‌طور که گفتیم الکتروموتور ماشینی است که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند. به‌طورکلی  زمانی که یک هادی حامل جریان الکتریسیته تحت‌تأثیر یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، نیرویی بر روی آن هادی حامل جریان از سوی میدان مغناطیسی اعمال می‌شود. بیشتر موتورهای الکتریکی دوار بوده؛ اما موتور خطی نیز وجود دارد. هر الکتروموتور از دو بخش متحرک و محرک تشکیل شده است که به بخش متحرک، روتور و به بخشی که ثابت است و درون موتور قرار دارد، استاتور می‌گویند. روتور به دلیل گشتاور ناشی از نیروی ایجاد شده توسط میدان مغناطیسی در استاتور به‌دور محور خود می‌چرند. الکتروموتورها بر اساس ساختارشان به‌وسیله برق، جریان مستقیم DC و جریان متناوب AC تغذیه می‌شود.

تاریخچه الکتروموتور

نیکولا تسلا در سال 1882 میلادی اصول میدان مغناطیسی دوار را پایه‌گذاری کرده و برای استفاده از میدان دوار به‌عنوان نیروی مکانیکی راه را باز کرد. بعد از گذشت یک سال، نیکولا برای طراحی یک موتور القایی دوفاز از همان اصول استفاده کرد. در سال 1885 گالیلئو فراریس به طور مستقل تحقیقات خود را در این موضوع شروع کرد و در سال 1888 نتایج تحقیقات خود را در قالب یک مقاله به آکادمی علوم در تورین ایتالیا ارائه داد.

حرکت نیکولا را در سال 1888 میلادی به‌عنوان انقلاب صنعتی دوم یاد می‌کنند، چون که این حرکت باعث شد  انرژی الکتریکی به‌آسانی تولید شود و همچنین انتقال انرژی الکتریکی در طول مسافت‌های طولانی ممکن شود. قبل از اینکه موتورهای جریان متناوب به‌وسیله تسلا اختراع شود، موتورها به‌وسیله حرکت دائم یک هادی در میان میدان مغناطیسی ثابت به حرکت در می‌آمدند. تسلا به این نکته اشاره کرد که می‌توان کلکتورهای موتور را حذف کرد، طوری که موتور به‌وسیله میدانی دوار به حرکت درآید. در سال 1890 نیز میخائیل اسیبوویچ یک موتور سه‌فاز روتور قفسی اختراع کرد که امروزه به طور گسترده‌ای برای کاربردهای گوناگون استفاده می‌شود.

انواع الکتروموتور

امروزه با پیشرفت زندگی ماشینی افرادی بسیاری هستند که با الکتروموتور یا دینام در ارتباط هستند. به عبارتی هرجایی که حرکتی وجود داشته باشد، الکتروموتور یا موتور الکتریکی هم هست.

انواع موتور الکتریکی در سه بخش اصلی مانند الکتروموتور DC، الکتروموتور AC و موتورهایی باهدف خاص موجود هستند. در ادامه به توضیح هرکدام از آنها می‌پردازیم.

الکتروموتور DC

جریان مستقیم یا موتور الکتریکی DC، آرمیچری از آهنربای الکتریکی دارد. در این موتور یک سوئیچ گردشی به نام کموتاتور هست که جهت جریان الکتریکی را در هر سیکل دو بار برعکس می‌کند تا آهنرباهای الکتریکی به وجود آیند و در آرمیچر نیز، آهنربای دائمی را در بیرون از آرمیچر جذب و دفع کنند. سرعت دوران موتور الکتریکی DC به گشتاور ترمزی وابسته است.

• الکتروموتور سری DC : اتصال سیم‌پیچ‌های روتور در این موتور الکتریکی به‌صورت سری است. الکتروموتور سری DC بر اساس قانون ساده الکترومغناطیس کار می‌کند. قانون الکترومغناطیس نیز بیان‌کننده این است که برای تولید نیروی الکترومغناطیسی به میدان الکترومغناطیسی و یک مدار الکتریکی نیاز است که باهم وارد تعامل شوند. این قانون باعث می‌شود موتور به‌صورت چرخشی حرکت کند.
• الکتروموتور موازی DC: این نوع الکتروموتور روی DC کار می‌کند و سیم‌پیچ‌های این موتور مانند سیم‌پیچ‌های آرمیچر و میدان به‌صورت موازی به هم وصل می‌شوند که به نام شنت (موازی) شناخته می‌شوند.
• الکتروموتور کمپوند DC: این نوع از الکتروموتورها یک جز هیبریدی از موتورهای سری DC و موتورهای موازی DC هستند. در چنین موتور الکتریکی دو میدان موازی و سری وجود دارد. در این دینام استاتور و روتور را می‌توانید از طریق یک ترکیب سیم‌پیچی سری و موازی به یکدیگر متصل کنید. به‌وسیله چند سیم‌پیچ از سیم‌های مسی عریض می‌توانید سیم‌پیچ سری طراحی کنید که ایجادکننده یک مسیر مقاومت کوچک است. همچنین سیم‌پیچ موازی توسط سیم‌پیچ‌های متعدد سیم مسی طراحی می‌شوند تا ولتاژ کامل i/p  به دست آیند.
• الکتروموتور خود تحریک DC: در الکتروموتورهای خود تحریک DC، اتصال روتور و استاتور را می‌توانید با استفاده از منبع تغذیه متفاوت انجام دهید. به‌طوری‌که می‌توانید موتور را به‌صورت موازی کنترل کنید و سیم‌پیچ آرمیچرها را برای تولید شار تقویت کنید.
• الکتروموتور مغناطیس دائم  :(PMDC) الکتروموتور PMDC یک نوع موتور DC است که با آهنربای دائمی ساخته شده تا میدان مغناطیسی لازم را برای عملکرد موتور الکتریکی ایجاد کند.

الکتروموتور AC

الکتروموتوری که به طور معمول در صنعت استفاده می‌شود، الکتروموتور AC است. باوجوداینکه طراحی الکتروموتور AC آسان‌تر از الکتروموتور DC است؛ اما کنترل سرعت و گشتاور در انواع الکتروموتورها به درک عمیقی در طراحی و مشخصات در این نوع موتورها نیاز دارد.

• الکتروموتور القایی: نام دیگر موتور القایی، موتور آسنکرون است. به موتور الکتریکی که با سرعت ناهم‌زمان می‌کند، موتور القایی گفته می‌شود. این نوع موتور از القای الکترومغناطیسی برای تغییر انرژی از الکتریکی به مکانیکی استفاده می‌کند. موتورهای القایی بر اساس ساختار روتور، به دو نوع قفس سنجابی و فاز کلافی تقسیم می‌شوند.
• الکتروموتور سنکرون: عملکرد موتور الکتریکی سنکرون به منبع تغذیه سه‌فاز وابسته است. در این موتور استاتور جریان میدانی تولید کرده که با سرعت ثابت بر اساس فرکانس AC می‌چرخد و روتور نیز به‌سرعت مشابه جریان استاتور بستگی دارد. شکاف هوایی بین سرعت جریان استاتور و روتور وجود ندارد. زمانی که سطح دقت چرخش این موتورها بالا باشد هنگامی که سطح دقت چرخش بالا باشد، در اتوماسیون، رباتیک و … استفاده می‌شوند.

الکتروموتورهای خاص

• الکتروموتور پله‌ای: این نوع موتور الکتریکی برای ارائه چرخش زاویه گام به‌عنوان جایگزینی برای چرخش پایدار استفاده می‌شود. همان‌طور که می‌دانید برای یک روتور، زاویه چرخش 180 درجه است. به‌این‌ترتیب زاویه چرخش کامل را می‌توانید در یک موتور پله‌ای در مراحل متعددی مانند پله‌های 10 در 18 از هم جدا کنید. به این معنی که در یک چرخش کل، روتور 18 بار پله‌پله خواهد رفت، هر بار 10 درجه، موتورهای پله‌ای در پلاترها، ساخت مدار، ابزارهای کنترل فرایند، ژنراتورهای حرکت معمولی و… مورداستفاده قرار می‌گیرند.

• الکتروموتور DC بدون جاروبک: این نوع موتور الکتریکی برای اولین‌بار برای دستیابی به عملکرد برتر در فضای کمتر نسبت به موتورهای DC با جاروبک ساخته شدند. الکتروموتورهای DC بدون جاروبک در مقایسه با مدل‌های AC کمتر هستند. یک کنترلر در موتور الکتریکی تعبیه شده تا فرایند را در نبود یک کموتاتور و یک حلقه لغزش آسان کند.

• الکتروموتور هیسترزیسی: همچنین کار این موتور الکتریکی می‌تواند به ساخت‌وساز بستگی داشته باشد که می‌تواند منبع تک‌فاز و یا سه‌فاز باشد. این دینام‌ها مانند موتورهای سنکرون فرایند بسیار نرم و با سرعت پایداری ارائه می‌دهند. سطح صدای این موتورها بسیار کم است، به همین دلیل در کاربردهای پیچیده متعددی مانند پخش‌کننده صدا، ضبط‌کننده صدا و … از آنها استفاده می‌شود.

• الکتروموتور رلوکتانسی: روتور در این موتور الکتریکی مانند قفس سنجابی بوده و استاتور نیز مجموعه از سیم‌پیچ‌ها مانند سیم‌پیچ کمکی و اصلی را شامل می‌شود.در ابتدای کار، سیم‌پیچ کمکی بسیار مفید است؛ چون که یک عملیات را با سرعت پایدار ارائه می‌دهد. این الکتروموتورها در برنامه‌های همگام‌سازی کاربرد دارند که شامل ژنراتورهای سیگنال، ضبط‌کننده و… می‌شوند.

• الکتروموتور یونیورسال: چنین الکتروموتوری با یک منبع AC کار می‌کند و در غیر این صورت با منیع DC نیز کار می‌کند. در الکتروموتورهای یونیورسال سیم‌پیچ‌های میدان و آرمیچر به‌صورت سری به هم وصل می‌شوند و درنتیجه گشتاور راه‌اندازی بالایی تولید می‌کنند. این موتورها عمدتاً برای کارکردن در سرعت‌های بالای 3500 دور در دقیقه طراحی شده‌اند. این موتورهای الکتریکی از منبع AC در سرعت پایین و منبع DC با ولتاژ مشابه استفاده می‌کنند.

انواع الکتروموتور بر اساس نوع فاز

الکتروموتور تک ‌فاز

در این نوع از الکترو موتورها از یک کلاف یا پیچه استفاده می‌شود که به‌وسیلهٔ یک منبع تغذیه متناوب تک‌فاز کار می‌کند. الکتروموتور تک‌فاز به‌تنهایی راه‌انداز نیست و در تمامی انواع الکتروموتور تک‌فاز، روتور از نوع قفس سنجابی است. زمانی که موتور الکتریکی به یک منبع تغذیه تک‌فاز وصل شود، کلاف اصلی دارای جریان متناوب شده که این جریان متناوب میدان مغناطیسی تولید می‌کند. روتور نیز به‌وسیلهٔ القا تحریک می‌شود. الکترو متور تک‌فاز نیازمند یک دستگاه آغازگر (استارتر) است که می‌تواند ضربات آغازی را برای چرخش موتور تولید کند. در زمان برقراری ولتاژ تغذیه، جریان در کلاف اصلی به سبب مقاومت آن باعث کاهش ولتاژ تغذیه می‌شود. در همین موقع جریان در پیچه استارت بسته به مقاومت دستگاه استارت به افزایش ولتاژ تغذیه تبدیل می‌شود. در میدان‌های مغناطیسی نیز پیچه اصلی و دستگاه استارت تحت‌تأثیر فعل‌وانفعالاتی میدان برآیندی می‌سازند که در جهتی گردش می‌کند. محور الکتروموتور گردش را در جهت این میدان برآیند آغاز می‌کند. زمانی که موتور به ۷۵ درصد دور مجاز خود می‌رسد یک سوئیچ گریزازمرکز پیچه استارت را از مدار خارج می‌کند. از این لحظه به بعد الکتروموتور تک‌فاز گشتاور کافی را برای ادامه کارکرد خود نگه می‌دارد.

انواع الکتروموتور تک فاز

1. الکتروموتور تک‌فاز AC با فاز شکسته: در این نوع الکتروموتور دو پیچه وجود دارد. تعدادی سیم نازک در پیچه استارت و تعدادی دور کمتر نسبت به پیچه اصلی برای به‌وجودآوردن مقاومت بیشتر در این دینام ساخته می‌شود. پیچه استارت در زاویه‌ای متفاوت با پیچه اصلی قرار دارد تا باعث شروع چرخش محور الکتروموتور شود. الکتروموتورهای تک‌فاز AC با فاز شکسته برای کارهایی با گشتاور راه‌اندازی کم مناسب هستند و این الکتروموتورها برای کارهایی که نیاز به روشن و خاموش‌کردن‌های پیاپی و یا نیاز به گشتاور زیاد دارند، مناسب نیستند.
2. الکتروموتور تک‌فاز AC با استارت خازنی: این نوع الکتروموتور همان الکتروموتور فاز شکسته با خازن سری برای بهبود استارت است که به دلیل ضخامت بالایی که سیم در مدار استارت دارد دارای گشتاور راه‌اندازی بالاتری است.
3. الکتروموتور تک‌فاز AC با خازن دائمی اسپیلت: در این مدل الکتروموتور، نوعی خازن به‌صورت دائمی و به‌صورت سری به پیچه استارت وصل شده است. این کار باعث می‌شود پیچهٔ استارت تا وقتی که محور الکتروموتور به‌سرعت چرخش نامی خود برسد به‌صورت پیچهٔ کمکی عمل کند.
4. الکتروموتور تک‌فاز AC با استارت مقاومتی: این مدل از الکتروموتور ارتقا یافتهٔ الکتروموتور با استارت خازنی است که خازن استارت جایگزین یک مقاومت شده است. موتور الکتریک با استارت مقاومتی در جاهایی استفاده می‌شود که میزان گشتاور استارت کمتر از مقداری که الکتروموتور با استارت خازنی تولید می‌کند لازم است. این مدل موتورها در کاربری‌های تسمه‌ای مانند تسمه‌نقاله‌های کوچک و در پمپ‌ها، دمنده‌های بزرگ و کاربری‌های چرخ‌دنده‌ای به‌خوبی مورداستفاده قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: انواع الکتروموتور تک فاز

الکتروموتور سه فاز

از الکتروموتورهای سه‌فاز برای کاربردهای با توان بالاتر استفاده می‌شود. این الکتروموتور از اختلاف فاز بین فازهای منبع تغذیه چند فاز الکتریکی که یک میدان الکترومغناطیسی دوار درونشان، استفاده می‌کنند. معمولاً روتور دارای تعدادی هادی‌های مسی است که در فولاد قرار دارند. میدان مغناطیسی دوار از طریق القای الکترومغناطیسی در این هادی‌ها جریانی القا می‌کند که منجر به ایجاد یک میدان مغناطیسی متعادل‌کننده شده و باعث می‌شود که محور الکتروموتور در جهت گردش میدان حرکت کند.برای اینکه محور الکتروموتور سه‌فاز شروع به حرکت کند، باید محور با سرعتی کمتر از فرکانس منبع تغذیه اعمالی به الکتروموتور بچرخد. در غیر این صورت میدان متعادل‌کننده‌ها در روتور ایجاد نخواهد شد. از کاربردهای این الکتروموتور در لوکوموتیوها که به موتور ترکشن آسنکرون معروف بوده و روزبه‌روز در حال افزایش هستند. سرعت یک الکتروموتور AC در ابتدا به فرکانس تغذیه بستگی دارد و گشتاور موتور را مقدار لغزش، یا اختلاف در سرعت چرخش بین روتور و میدان مغناطیسی استاتور تعیین می‌کند. تغییر سرعت در الکتروموتور سه‌فاز را می‌توانید با داشتن دسته سیم‌پیچ‌های مختلف و با تعداد قطب‌ها در بخش استاتور که با استفاده از آنها سرعت میدان دوار مغناطیسی تغییر می‌کند، انجام دهید. همچنین با تغییر فرکانس منبع تغذیه می‌توانید کنترل یکنواخت‌تری بر روی سرعت این نوع الکتروموتور داشته باشید.

انواع الکتروموتور سه فاز

1. الکتروموتور سه‌فاز قفس سنجابی: بیشتر موتورهای الکتریکی سه‌فاز از نوع قفس سنجابی هستند به عبارتی دیگر روتور آنها از این نوع است. این نوع الکتروموتورها در مقایسه با موتورهای الکتریکی مشابه الکتروموتور تک‌فاز کم‌هزینه‌تر هستند و در زمان استارت نیز می‌توانند با بارهای سنگین‌تر کار کنند.
2. الکتروموتور سه‌فاز قفس سنجابی با روتور سیم‌پیچی شده: این مدل از الکتروموتورها نوعی از موتورهای قفس سنجابی است که موتور با حلقه لغزان یا با روتور سیم‌پیچی شده است. درحالی‌که استاتور در این الکتروموتور سه‌فاز همانند الکتروموتور قفس سنجابی است، یک سری از پیچ‌ها را روی روتور خود دارد که در حالت مدار کوتاه نیستند؛ ولی به یک سری از رینگ‌های لغزان ختم می‌شوند. این الکتروموتور صنعتی در کاربری‌هایی با گشتاور و سرعت‌های مختلف مانند پرس‌های چاپ، کمپرسورها، تسمه‌نقاله‌ها، آسانسورها و بالابرها استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: الکتروموتور سه فاز چیست؟

الکتروموتور ترمزدار

در بسیاری از موارد هنگام کار با الکتروموتور نیاز است که بعد از خاموش‌کردن موتور، بلافاصله محور بایستد تا اختلالی در کار پیش نیاید. به همین دلیل استفاده از ترمز برای موتورهای القایی در برخی از تجهیزات صنعتی به‌عنوان ضرورت در طراحی محسوب می‌شود. به دلیل توقف آنی الکتروپمپ و الکترو گیربکس در لحظه استپ کنتاکتور از الکتروموتور ترمزدار استفاده می‌شود. به عبارتی الکتروموتور ترمزدار ترکیبی از یک موتور القایی به همراه دیسک ترمز است. الکتروموتور ترمزدار دسته‌ای از الکتروموتورها هستند که با قطع اتصال برق بلافاصله از حرکت می‌ایستند. از این موتور الکتریکی در اتصالات بسیاری از ماشین‌آلات صنعتی مانند بالابرهای فروشگاهی، پله‌های برقی و… استفاده می‌شود. با نصب تجهیزاتی می‌توانید الکتروموتور معمولی را ترمزدار کنید. این اتصالات به‌صورت تک و دوبل تولید شده و قابل سوار کردن بر روی هر الکتروموتوری هستند.

انواع الکتروموتور ترمزدار

1. الکتروموتور ترمزدار جریان معکوس: در این مدل از الکتروموتور فرمان توقف به‌وسیله نیرویی در خلاف جهت چرخش روتور اتفاق می‌افتد. اگر این نیرو، بیشتر از سرعت چرخش روتور باشد، باعث تغییر جهت گردش آن می‌شود. الکتروموتورهای ترمزدار جریان معکوس تک‌فاز و سه‌فاز با یکدیگر عملکردی متفاوت دارند. به این صورت که در الکتروموتورهای تک‌فاز، ترمز با تعویض یکی از دو سر سیم‌پیچ اصلی و یا راه‌انداز اتفاق می‌افتد و در موتورهای الکتریکی سه‌فاز با تعویض جای دو سیم فاز انجام می‌شود. از این دینام‌ها در وسایلی مانند تردمیل و تسمه نقاله قابل‌استفاده هستند.
2. الکتروموتور ترمزدار مکانیکی: این الکتروموتورها از دو دیسک، فنر و لنت ساخته شده که یکی از دیسک‌ها به‌صورت ثابت و یکی دیگر متصل به محور اصلی است.دیسک‌ها به‌وسیله لنت و فنر به یکدیگر وصل شده‌اند. پس از اتصال جریان الکتریسیته و به‌وجودآمدن میدان مغناطیسی، سیم‌پیچ روتور از ترمز گسسته شده و شروع به چرخش می‌کند. از الکتروموتورهای ترمزدار مکانیکی در تجهیزاتی مانند آسانسور، بالابرها و … استفاده می‌شوند.
3. الکتروموتور ترمزدار جریان مستقیم DC: این نوع الکتروموتورها به‌صورت آنی و با سرعت بالا کار می‌کنند. بعد از قطع جریان الکتریسیته تا چند لحظه برق در مدار باقی می‌ماند و چنانچه بار به موتور وارد شود، روتور این الکتروموتورها شروع به چرخش می‌کند؛ بنابراین استفاده از الکتروموتور ترمزدار جریان مستقیم در جاهایی که پس از قطع‌شدن برق، بار همچنان وجود داشته باشد توصیه نمی‌شود. از این الکتروموتورها در وسایلی با بار سبک استفاده می‌شوند.
4. الکتروموتور ترمزدار توسط اینورتر: استفاده از الکتروموتور ترمزدار توسط اینورتر یکی از ایمن‌ترین روش‌هاست. اینورتر به دلیل فرمان‌پذیر بودن، می‌تواند بر اساس نیازتان دستور شروع و توقف به الکتروموتور بدهد. استفاده از اینورتر باعث می‌شود استهلاک کمتر، راندمان بیشتر و در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی شود. از الکتروموتور ترمزدار به‌وسیله اینورتر دار می‌توانید در اغلب پمپ‌ها، صنایع و تجهیزات برقی استفاده کنید.

اجزای موتورهای الکتریکی

1. روتور: بخش متحرک الکتروموتور، روتور نام دارد. وظیفهٔ روتور تأمین نیروی مکانیکی برای چرخاندن شفت است. روتور آهنرباهایی دارد که در اطراف صفحات استاتور قرار گرفته‌اند. این بخش دارای شیارهایی با سیم‌پیچی‌های متفاوت هستند که یک جریان متناوب (AC) را برقرار می‌کنند. در انتهای آنها یک فن نیز قرار دارند که وظیفه خنک‌کردن موتور را بر عهده دارند.
2. استاتور: بخش ثابت الکتروموتور، استاتور است. استاتور به طور معمول از سیم‌پیچ یا آهنرباهای ثابت تشکیل شده است. ورقه‌های فلزی زیادی در هسته استاتور وجود دارند که به آنها لمینت گفته می‌شود. لمینت‌ها برای کاهش تلفات انرژی استفاده می‌شوند.
3. سیم‌پیچی: سیم‌های نارنجی‌رنگ که در سیم‌پیچی الکتروموتور استفاده می‌شوند، معمولاً دور یک قسمت نگهدارنده محکم و مغناطیسی پیچیده می‌شوند تا هنگام کارکردن جریان برق قطب‌های مغناطیسی را تشکیل دهند. الکتروموتورها از لحاظ میدان مغناطیسی در دو پیکربندی، قطب برجسته و غیربرجسته وجود دارند.
4. پوسته: تمامی اجزای ثابت و متغیر داخل محفظه‌ای به نام پوسته قرار می‌گیرد که کاملاً بسته و معمولاً از جنس چدن و یا آلومینیوم است.
5. بلبرینگ: عامل اصلی نگهدارنده روتور در الکتروموتورها، بلبرینگ‌ها هستند.از بلبرینگ‌ها برای چرخش شافت روتور و کاهش اصطکاک بین قطعات چرخنده استفاده می‌کنند. این قسمت درون محفظه موتور قرار دارد و شفت موتور از میان بلبرینگ‌ها به سمت خارج موتور هدایت می‌شود.
6. شکاف خالی بین روتور و استاتور: روتور و استاتور به‌صورت مغناطیسی به هم جفت شده و یک شکاف هوا بین آنها به وجود می‌آید. زمانی که منبع تغذیه بر اساس نوع کاربرد انتخاب شود، میدان مغناطیسی تنظیم شده و استاتور و روتور را به هم وصل می‌کند و به دلیل وجود شکاف هوا، بخشی از میدان مغناطیسی از هر دو روتور یا استاتور عبور می‌کند. ازآنجایی‌که جریان مغناطیسی با همین شکاف بین روتور و استاتور افزایش می‌یابد، این فضا باید تاحدامکان کوچک باشد؛ چون که فضای بزرگ تأثیر منفی شدیدی بر عملکرد دارد. درصورتی‌که فضا خیلی کوچک باشد نیز علاوه بر سروصدا، مشکلات دیگری ایجاد می‌کند.
7. کموتاتور: این بخش از الکتروموتور برای تعویض ورودی اکثر موتورهای DC و برخی موتورهای AC استفاده می‌شود.کموتاتور از حلقه‌های لغزشی تشکیل شده که از یکدیگر و شفت عایق شده‌اند. جریان آرمیچر موتور به‌وسیلهٔ برس‌های ثابت در تماس با کموتاتور تأمین می‌شود که سبب برگشت جریان می‌شود و نیرو را با چرخش روتور از قطبی به قطب دیگر اعمال می‌کند.

کاربرد الکتروموتورها

الکتروموتورها در صنایع مختلف، کاربردهای فراوانی دارند. از لوازم‌خانگی گرفته تا ماشین‌آلات سنگین صنعتی همگی از کاربردهای الکتروموتور هستند. باتوجه‌به تفاوت نوع کاربری الکتروموتور که در مصارف دریایی باید دارای سطح حفاظتی بالا برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باشد و یا در کاربری‌های کوره‌های صنعتی خصوصیت ضد انفجار بودن الکتروموتور بسیار اهمیت دارد. الکتروموتور در جرثقیل و بالابرها نیز مهم است، زمانی که باری سبک را حمل می‌کند و یا باری سنگین را بالا می‌برد باید بازدهی یکسانی داشته باشد.

همچنین از کاربردهای الکتروموتور عمدتاً می‌توان به دمنده‌ها، فن‌ها، ابزارآلات، پمپ‌ها، توربین‌ها، ابزارهای برقی دینام، کمپرسورها، دستگاه‌های نورد، کشتی‌ها، انتقال‌دهنده‌ها، کارخانه‌های کاغذسازی اشاره کرد.

نحوه انتخاب و خرید الکتروموتور

در هنگام انتخاب و خرید الکتروموتور باید ابتدا به تک‌فاز و سه‌فاز بودن ولتاژ برق محل نصب دقت کنید. الکتروموتورها بر اساس توان، دور و نحوه نصب انتخاب می‌شوند. در مواردی که توان الکتروموتور مشخص نیست می‌توانید با درنظرگرفتن گشتاور خروجی موردنیاز، توان را مشخص کنید. توان برحسب کیلووات و گشتاور بر اساس نیوتن متر بیان می‌شود. همچنین دور الکتروموتور نیز بر اساس دور نهایی انتخاب می‌شود و به طور معمول 900، 1400 یا 2900 دور در دقیقه است. موتورهای الکتریکی را می‌توانید بر روی پایه نصب کنید و اگر الکتروموتور به طور مستقیم به گیربکس کوپل شود، باید در خروجی دارای فلنج باشد. فلنج می‌تواند باتوجه‌به نیاز مشتری به‌صورت کوچک (B14) یا بزرگ (B5) تولید شود. باید بدانید که پوسته الکتروموتورها از جنس چدن یا آلومینیوم است که باتوجه‌به شرایط کاری، وزن موردنیاز و میزان لرزش دستگاه انتخاب می‌شود.

همان‌طور که گفتیم الکتروموتورها برای مصارف مختلفی تولید می‌شوند؛ بنابراین قبل از خرید الکتروموتور باید میزان مصرف خود را تعیین کنید تا بتوانید خرید درست و عاقلانه‌ای داشته باشید. بهتر است بدانید که یکی از معتبرترین شرکت‌ها، بازرگانی نیلویی است که نمایندگی الکتروموتورهای تک‌فاز و سه‌فاز ایرانی، چینی و اروپایی را دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان نیلویی در ارتباط باشید.