نیاز به انتقال مایعات مخصوصاً در صنایع پتروشیمی، فاضلاب و محصولات غذایی باعث شده است تا پمپ‌های صنعتی اهمیت ویژه‌ای داشته باشند؛ پمپ خلأ یکی از انواع پمپ‌های صنعتی است که با نام پمپ وکیوم هم شناخته می‌شود. همان‌طور که از نام این پمپ هم مشخص است، کارکرد این پمپ هنگامی درست صورت می‌گیرد که اکسیژن و گازهای دیگر حضور نداشته باشند. امکان کار پمپ وکیوم یا پمپ خلأ در محدوده‌های فشار مختلف و همچنین استفاده از آن در صنایع مختلف، باعث به‌وجودآمدن انواع پمپ خلأ شده است. در ادامه، راجع به انواع پمپ وکیوم، مزایا و کاربرد هر یک از آنها به‌صورت مفصل بحث می‌کنیم. تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
فهرست مطالب
پمپ خلأ یا پمپ وکیوم چیست؟
به تجهیزاتی که هوا را با فشاری کمتر از فشار اتمسفر می‌گیرند، آن را فشرده کرده و درنتیجه با فشار اتمسفر آزاد می‌کنند، پمپ وکیوم هوا یا پمپ خلا می‌گویند. برای درک راحت‌تر می‌توان گفت، وسیله‌ای که با تخلیه مولکول‌های هوا از یک محفظه آب‌بندی شده باعث ایجاد خلا نسبی می‌شود. همان‌طور که می‌دانید هوا در فشار کم، حجم زیادی دارد، پس وکیوم پمپ مخزن بزرگی دارند و تا حدودی حجیم نیز هستند. پمپ‌های خلا برای کاربردهای صنعتی یا مهندسی استفاده می‌شوند و برای انتقال مواد از یک مکان به مکان دیگر به کار می‌روند.
انواع پمپ وکیوم و مزایای آنها
پمپ‌های وکیوم تقسیم‌بندی‌های مختلفی دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- پمپ وکیوم بر اساس فشار: این پمپ‌ها بر اساس فشار به دو نوع پمپ‌های اولیه و ثانویه (تقویت‌کننده) تقسیم می‌شوند.
- پمپ خلا بر اساس مراحل وکیوم: در این نوع، پمپ وکیوم به دو نوع تک‌مرحله‌ای و دومرحله‌ای تقسیم می‌شود که پمپ وکیوم یک‌مرحله‌ای دارای سوپاپ است.
- پمپ وکیوم بر اساس ساختار: دو نوع پرکاربرد این مدل از دسته‌بندی، پمپ‌های وکیوم آبی و روغنی، است. در پمپ‌های آبی، وظیفه ایجاد خلاء بر عهده آب است و پروانه یا تیغه‌ای وجود دارد که با چرخش مایع درون آن باعث ایجاد مکش می‌شود. این نوع از پمپ‌ها در صنایع بزرگ استفاده می‌شوند و راندمان بالا در کنار هزینه‌های نگهداری پایین دارند.
مکنده‌های پمپ وکیوم روغنی به‌وسیله روغن یا هوا، خنک شده و ساختار آنها به‌گونه‌ای است که برای صنایع متوسط بهترین گزینه هستند. دو نوع پمپ وکیوم روغنی وجود دارد؛
- پمپ وکیوم تک‌مرحله‌ای که عمل مکش در آن با قطع جریان برق، قطع می‌شود
- پمپ وکیوم دومرحله‌ای که در صورت قطع جریان برق تا مدتی به مکش ادامه می‌دهد.
همان‌طور که اشاره کردیم، نیازها و کاربری‌های مختلف عمومی و صنعتی، باعث شده است تا شاهد وجود انواع پمپ خلأ در بازار باشیم که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:
پمپ وکیوم خشک یا بدون روغن
بر خلاف بیشتر پمپ‌های خلأ، در مورد پمپ وکیوم خشک، هیچ نیاز به روغن و دیگر مایعات به‌منظور ایجاد یک خلأ در داخل محفظه نیازی نداریم؛ بنابراین هیچ اثری از خنک‌کنندگی و روانکاری ناشی از وجود مایعات هم در داخل پمپ نخواهیم داشت، در نتیجه مکانیسم خنک‌کنندگی این نوع پمپ خلأ با بقیه پمپ‌ها متفاوت است.
پمپ‌های وکیوم خلأ معمولاً از جنس آهن و آلیاژ‌های آن ساخته می‌شوند و ازاین‌رو، دارای عمر طولانی، استحکام بالا و اصطکاک بسیار پایین هستند. در میان انواع پمپ خلأ، از پمپ بدون روغن بیشتر در محیط‌هایی با چگالی فشار کم استفاده می‌شود. نبود آلایندگی ناشی از سوخت روغن در کنار حجم و قیمت مناسب از برجسته‌ترین ویژگی‌های پمپ وکیوم بدون روغن است.
پمپ وکیوم با رینگ روغن
بر خلاف پمپ وکیوم خشک، این نوع پمپ همواره باید مقدار معینی روغن داشته باشد تا به‌خوبی کار کند. طرز کار پمپ وکیوم روغنی به‌صورت چرخشی با استفاده از دو تیغه رتور است که هوای ورودی را با فشاری که پمپ خلأ ایجاد می‌کند، به خروجی منتقل می‌کند. خنک نگه‌داشتن محفظه در کنار روانکاری از وظایفی است که روغن در پمپ خلأ بر عهده دارد. بدیهی است که سوختن روغن خروج دود و بخارهای غلیظ ناشی از آن را در محفظه در پی خواهد داشت؛ بنابراین از پمپ وکیوم رینگ روغن در سطح فشارهای متوسط و در مناطق با هوای آزاد استفاده می‌شود. پمپ‌های وکیوم روغنی را می‌توان جزء پمپ‌های جابه‌جایی مثبت و رینگ مایع معرفی کرد. پمپ‌های وکیوم روغنی به دو گروه اصلی پمپ وکیوم روغن در گردش و پمپ خلا روغنی تقسیم‌بندی می‌شوند که پمپ‌های خلا روغنی خود شامل دو گروه تک‌مرحله‌ای و دومرحله‌ای هستند.
انواع پمپ خلا روغنی:
- پمپ وکیوم روغنی روتاری وین (Rotary Vane)
- پمپ وکیوم روغنی اسکرو (Screw)
پمپ وکیوم روغنی تک‌مرحله‌ای و دومرحله‌ای برای صنایع سنگین جهت تولید خلا بین 0.01 اتمسفر تا 0.001 اتمسفر استفاده می‌شوند؛ ولی پمپ وکیوم روغن در گردش برای تولید خلا در سطح متوسط به کار گرفته می‌شود.
از تجهیزات و قطعات اختصاصی پمپ خلأ روغن نسبت به سایر انواع پمپ وکیوم، می‌توانیم به فیلتر روغن، دریچه‌ای برای تزریق روغن، عقربه نمایشگر میزان روغن، اگزوز و تیغه گردان اشاره کنیم. از مزایای استفاده از پمپ خلأ با رینگ روغن می‌توانیم به بازدهی بالا، ارتعاشات لرزشی کم، عملکرد روان پمپ و وزن نسبتاً سبک آن اشاره کنیم.
پمپ وکیوم با رینگ آب
پمپ خلأ با گردش آب، بیشترین استفاده را در میان انواع پمپ خلأ دارد؛ مکش در این نوع پمپ، نیازمند گردش آب در داخل محفظه است. به دلایلی مانند کاهش توان مصرفی، افزایش میزان خلأ، افزایش بازدهی پمپ خلأ، آلودگی کمتر نسبت به پمپ خلأ رینگ روغن، امکان انتقال انواع مایعات و گازها، اقتصادی‌بودن و داشتن عمر طولانی قابل‌توجه، پمپ وکیوم رینگ آب کاربردهای بیشتری نسبت به سایر پمپ‌های خلأ در صنعت دارد.
به‌صورت کلی پمپ خلأ مکنده با رینگ آب به سه دسته پمپ تک پروانه‌دار، پمپ با دو پروانه (با پمپ وکیوم پشتیبان) و پمپ خلأ با بیش از دو پروانه تقسیم‌بندی می‌شود.
پمپ وکیوم با پیستون
یکی دیگر از انواع پمپ خلأ در صنعت، پمپ وکیوم پیستون دار است که معمولاً در کاربردهای با فشار بالا در صنایع بزرگ به کار گرفته می‌شود. ساختار این نوع پمپ به نحوی است که قابلیت تحمل در برابر فشار بالا و آلودگی زیاد را دارد. قیمت نسبتاً مناسب این پمپ‌ها هم استفاده از آنها را در موارد خاص کاملاً اقتصادی کرده است.
مواردی که به آنها اشاره کردیم، از معروف‌ترین پمپ‌های خلأ بودند که کارکردهای زیادی هم در مصارف عمومی و صنعتی دارند. اما انواع پمپ وکیوم تنها به این موارد ختم نمی‌شود. پمپ خلأ روتاری روغنی و پمپ خلأ لیکویید رینگ از دیگر پمپ‌های وکیوم خاص در بازار هستند.
کاربردهای عمومی و صنعتی پمپ وکیوم
پمپ‌های وکیوم در کاربردهای عمومی و صنعتی بسیاری دارند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنایع چوبی و فلزی
- صنعت خودرو و لاستیک
- صنعت تولید پلاستیک
- صنایع بسته‌بندی
- ریخته‌گری
- غنی‌سازی اورانیوم
- داروسازی
- صنایع غذایی
- پرس چاپ
- ساخت کابینت
- نورسنجی
- فشرده ساز زباله
همچنین جاروبرقی‌های مختلف هم متداول‌ترین وسیله برای استفاده از پمپ خلأ هستند. در بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها هم از انواع خاص پمپ خلأ استفاده می‌شود.
پرطرف‌دارترین پمپ وکیوم
همان‌طور که در بخش معرفی انواع پمپ خلع بحث کردیم، به نظر می‌رسد که پمپ خلأ با گردش آب، محبوب‌ترین پمپ در میان سایرین است. بسته به نوع کارکرد در محیط و شرایط مختلف، می‌توانید نسبت به تهیه پمپ خلأ مناسب اقدام کنید. بهترین پمپ وکیوم با توجه به کاربری آن در ایجاد خلاء و بسته به فشار خلاء نهایی مورد نیاز و همچنین دبی مکش مورد نیاز انتخاب می شود.
خلع: اشتباه املایی
خرید پمپ وکیوم
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در هنگام خرید پمپ خلا باید در نظر بگیرید، توجه به‌سلامت ظاهری، قدرت و گارانتی محصول است. در صورت عدم توجه به این موارد در طولانی‌مدت باعث ایجاد مشکلات زیادی می‌شود.
برای خرید اقتصادی پمپ‌های خلأ محاسبه کنید که به چه میزان خلا در یک شیفت کاری نیاز دارید تا در نهایت خرید به‌صرفه و متناسب با نیازتان انجام دهید. همچنین پیش از هرگونه اقدام برای خرید باید بررسی کنید که برای انجام عملیات وکیوم، سیستم نیاز به وکیوم بالا یا پایین دارد؟
حتماً قبل از خرید پمپ خلا با افراد متخصص و حرفه‌ای مشورت کنید تا در نتیجه از کار خود رضایت کامل را داشته باشید. بازرگانی نیلویی، معتبرترین تأمین‌کننده پمپ وکیوم روغنی در ایران است برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه قیمت وکیوم پمپ با شماره بازرگانی نیلویی تماس بگیرید تا کارشناسان باتجربه ما، شما را در انتخاب نوع مناسب راهنمایی کنند.
سؤالات متداول
- پمپ خلأ چیست؟
یکی از انواع پمپ‌های صنعتی که گازهای درون محفظه آن توسط مکش کاملاً خارج شده و فشار توسط بخش مکانیکی به مایعات و گازها وارد می‌شود.
- انواع پمپ خلأ کدام‌ها هستند؟
پمپ خلأ بدون روغن (خشک)، پمپ خلأ با رینگ روغن، پمپ وکیوم با رینگ آب، پمپ خلأ پیستون دار، پمپ خلأ لیکویید رنگ.
- پمپ‌های خلأ کجاها کاربرد دارند؟
جاروبرقی خانگی، بیمارستان‌ها، صنایع چوبی و فلزی، صنعت خودرو و لاستیک، صنعت تولید پلاستیک، صنایع بسته‌بندی، ریخته‌گری، داروسازی و صنایع غذایی.
- برای خرید پمپ خلأ باید به چه نکاتی توجه کرد؟
عواملی مانند سایز محفظه موردنیاز، دبی مایع و چگالی گاز ورودی به پمپ، منطقه مورداستفاده پمپ خلأ، میزان فشار و چندین عامل دیگر در انتخاب پمپ خلأ مناسب، نقش دارند.
- در میان انواع پمپ خلأ، کدام یک بیشترین کاربرد را دارد؟
پمپ خلأ با رینگ آب به دلیل مزایای جذاب، پرکاربردترین پمپ خلأ در صنایع امروزی است.
2 پاسخ
من دو ساله پمپ وکیوم دارم تا الان اوکی بوده ولی الان خیلی زود داغ میکنه به نظرتون مشکلی پیش اومده؟
سلام لطفا مشخصات پمپ رو برامون ارسال کنین تا بیشتر بتونیم راهنماییتون کنیم.