نوار نقاله که با نام‌های دیگر کانوایر یا تسمه نقاله نیز معروف است از مهم‌ترین تجهیزاتی است که در صنایع به کار برده می‌شود. این دستگاه کاربردهای وسیعی در حوزهٔ جابه‌جایی مواد یا حمل‌ونقل آنها دارد. در این مقاله سعی داریم شما را با مهم‌ترین نوارهای نقاله مورداستفاده در صنایع غذایی آشنا کنیم.
فهرست مطالب
نوار نقاله چیست؟
نوار نقاله یا کانوایر سیستمی برای جابه‌جایی و انتقال مواد در کارخانه‌ها است. حتماً شما هم در تبلیغات تلویزیونی، کارخانه‌های تولیدی و بسته‌بندی را مشاهده کرده‌اید که کالاهایی بر روی نوار قرار گرفته و این نوار این کالاها را جابه‌جا می‌کند. این نوار، همان کانوایر یا نوار نقاله است.
نوار نقاله در عرصهٔ جابه‌جایی مواد مختلف کمک بزرگی به شمار می‌رود. کانوایر قابلیت این را دارد که اگر کالا نیاز باشد در یک کارخانه مسیرهای نسبتاً طولانی را بپیماید، این کار را بدون وقفه و به‌سرعت انجام دهد. همچنین امکان ایجاد چندین فاصله برای وضع شیب هم توسط نوارها وجود دارند تا کالاها راحت‌تر و با سرعت بیشتری عبور داده شوند.
بیشتر بخوانید: سیستم کانوایر چیست؟
مزایای نوار نقاله
- سهولت در جابه‌جایی
- تسریع در حمل‌ونقل مواد
- امکان ایجاد شیب و فاصله در آن برای عبور مواد با سرعت دلخواه
- قابلیت استفاده در تمامی کارخانه‌های تولیدی
- عمری طولانی و بادوام
- نصبی آسان و با طول دلخواه در کارخانه
- امکان تنظیم سرعت حرکت نوار
- جابه‌جایی کالاهایی حتی سنگین‌تر از وزن نوار نقاله
- توانایی انتقال بار با انواع شیب
- توانایی انتقال بار با وزن‌های متفاوت
نحوهٔ عملکرد نوار نقاله
این وسیلهٔ صنعتی در عین آنکه کاربردی گسترده دارد؛ ولی ساختمانی بسیار ساده دارد. این نوار متشکل از چندین قلاب، چرخ‌دنده، سطل و کمربندهایی از جنس لاستیکی است. عملکرد این وسیله توسط چند قرقره که به آنها طبلک یا درامز می‌گویند، بدین صورت انجام می‌گردد:
قرقره‌های نوار بر روی حلقه‌ای بسته به‌صورت مداوم دور می‌زنند، سپس کمربندهای دستگاه توسط تعدادی غلتک، کالا را در مسیر نوار به سمت مقصد هدایت می‌کند.
انواع نوار نقاله
از مهم‌ترین و گسترده‌ترین حوزه‌های کاربرد کانوایر، در عرصهٔ صنایع غذایی است. بیش از ۱۰ مدل نوار نقاله تاکنون طراحی و تولید شده است. برخی از مهم‌ترین انواع این نقاله در این عرصه عبارت‌اند از:
نوار نقاله دست چین
این مدل از نوار نقاله چندین کاربرد در کارخانه‌های غذایی دارد که می‌توان چنین برشمرد:
- کمک به روند درجه‌بندی میوه‌های مختلف در زمان آماده‌سازی مواد اولیه
- آماده‌سازی میوه‌ها برای انجام بسته‌بندی
- بررسی حبوبات در خط بسته‌بندی آنها
نحوهٔ عملکرد نوار نقاله دست چین
این مدل نوار نقاله به یک لرزاننده یا مخزن ویبره‌ای مجهز است که این مخزن، فرآورده را بر روی نوار می‌ریزد. با ریختن مواد بر روی نوار، اپراتور مسئول فرصت جداسازی مواد زائد را یا مواد خوب و بد را از هم به میزان کافی خواهد داشت و در پایان خط، مواد آمادهٔ انتقال به خط بعد تولید را خواهند داشت. تمامی مراحل کار با نوار نقاله باتوجه‌به سرعت کار اپراتور قابلیت تنظیم دارد و از این بابت نگرانی وجود ندارد.
نوار نقاله زنجیری
این نوار نقاله در صنایع غذایی در خطوط تولید و البته خط بسته‌بندی موادی نظیر حبوبات، شکر و قند استفاده می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای کانوایر زنجیری انتقال موادی است که بسته‌بندی شده‌اند و امر حمل‌ونقل را تسریع می‌نماید.
نوار نقاله تسمه ای
نوار نقاله تسمه‌ای در سه نوع مختلف یعنی تسمه زیپ شونده، تسمه مسطح و تسمه مقعر تولید می‌شود. این نوع نوار نقاله هم کاربرد گسترده‌ای در صنایع غذایی دارد. کانوایر مدولار از مهم‌ترین انواع نوار نقاله‌های تسمه‌ای به شمار می‌رود. مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع کانوایر را می‌توان چنین برشمرد:
- قابلیت انتقال مواد در یک سطح افقی شیب‌دار به سمت بالا یا پایین و تا شیب ۲۸ درجه
- توانایی جابه‌جایی مواد تا ۳۰۰ تن در عرض یک ساعت
- دارای سرعتی از ۳ تا ۲۰۰ متر بر دقیقه
- مورداستفاده برای حمل بسته‌بندی مواد غذایی
نوار نقاله پیاله ای
این نوع نوار نقاله باتوجه‌به ساختاری که دارد جهت انتقال و جابه‌جایی مواد در یک مسیر عمودی یا شیب‌دار آن هم به‌صورت انباشته به کار می‌رود. شیب این دستگاه قابلیت تنظیم بین ۴۵ تا ۹۰ درجه را دارد. این کانوایر مناسب برای انتقال موادی نظیر حبوبات، گندم و جو و ذرت است. همچنین این نوع کانوایر برای حمل مواد داغ نیز مناسب است.
نوار نقاله بازوئی
این تسمه نقاله از چندین زنجیر که به بازوهای کانوایر متصل هستند، تشکیل شده است. کاربرد این کانوایر در صنایع غذایی برای انتقال و جابه‌جایی انواع جعبه و کیسه است. این کانوایر قابلیت حمل مواد در مسیرهای عمودی و یا با شیب‌های تند را هم داراست.
امروزه نوار نقاله یکی از اصلی‌ترین وسیله‌های صنعتی در کارخانه‌ها به شمار می‌روند که کار حمل‌ونقل و انتقال مواد را سرعت بخشیده‌اند. صنایع غذایی هم از این امر مستثنا نیست و چند مورد از مهم‌ترین نوارهای نقاله در این حوزه را یعنی نوار نقاله دست‌چین، نوار نقاله زنجیری، نوار نقاله تسمه‌ای، نوار نقاله پیاله‌ای و نوار نقاله بازوئی را شرح دادیم.
